حیاتی برای نایاب‌ترین جاذبه گردشگری

همین نکته کافی است تا بی‌توجهی به یکی از نایاب‌ترین نکات گردشگری ایران را به مسئولان گردشگری که آن را فراموش کرده‌اند، گوشزد کنیم.

زورخانه که در زبان فارسی «خانه نیرومندی» معنی می‌دهد، تلفیقی است از رقص و آواز و هنرهای رزمی، این ورزش کاملا ایرانی است و قدمتی سه هزار ساله دارد. زورخانه مادر ورزش‌هاست و میراث فرهنگی همه بشریت است که معنویت و ارزش‌های اخلاقی را به همراه دارد، بنابراین اگر بگوییم تلاش برای گسترش ورزش‌های زورخانه‌ای امری مؤثر در توسعه و تحکیم روابط بین کشورها و توسعه گردشگری ورزشی در زمینه ورزش‌های سنتی است، حرف بیهوده‌ای نزده‌ایم.

ورزش باستانی ایران، یک مراسم نمادین مقدس است که از ورای سده‌‌های دور به ما رسیده و علاوه بر تحرک بدن و تزکیه روح، با موسیقی و نظم و هارمونی پیوند خورده است.

آنچه در زورخانه اتفاق می‌افتد هنر، فرهنگ، تاریخ، اسطوره، اعتقاد و در نهایت سبک زندگی ما ایرانیان را به نمایش درمی‌آورد. زورخانه حاوی سمبل‌های بسیار است. از موقعیت جغرافیایی قرار گرفتن مکان زورخانه تا معماری آن، از لنگی که ورزشکاران به تن دارند تا کسب اجازه از پیشکسوتشان، از چرخی که می‌زنند تا کباده و میلی که بلند می‌کنند و از هماهنگی که دارند تا نوع موسیقی‌ که در فضای زورخانه شنیده می‌شود، همه و همه جاذبه‌های بی‌نظیری است که به جرات می‌توان گفت در هیچ کجای دیگر جهان دیده نمی‌شود مگر اینکه پای ایرانیان درمیان باشد. از آن‌جا که ورزش باستانی تنها یک ورزش نیست و بیشتر یک آیین است، می‌تواند در برنامه بسیاری از تورها گنجانده شود. هنگامی که یک گردشگر به چین می‌رود، او را برای دیدار از آکروبات پکن و نمایش لباس‌های محلی تشویق و ترغیب می‌کنند، ما هم می‌توانیم به‌طور جدی به این مسئله بیندیشیم.

از سوی دیگر ورزش زورخانه همواره نکته مشترک فرهنگ‌ها و جوامع بشری به شمار ‌رفته و از جمله فعالیت‌های بشر است که با اصول جوامع انسانی کاملا همخوانی دارد. تلاش برای فراملی کردن این ورزش در حقیقت تلاش جهت زنده کردن معنویت از جنبه تاریخی است، زیرا این ورزش علاوه بر اینکه به تقویت جسم و جان می‌پردازد ارزش‌های والای انسانی را جانمایه خود قرار داده است. برای جهانی شدن این ورزش باید اقداماتی را به انجام رساند که پیش از این به‌دلیل توجه نکردن در وضعیت مطلوبی قرارنداشت.

زیباسازی، پای ثابت بازسازی

زورخانه‌ آیت‌الله طالقانی(چیذر)، زورخانه آتش، زورخانه امام‌حسن‌مجتبی(ع)، زورخانه امام‌حسین(ع)، زورخانه پهلوان پور، زورخانه جماران، زورخانه ذالفقار، زورخانه شیرافکن، زورخانه عبدالله‌زاده (سلامت)، زورخانه قائم، زورخانه نیروی شادی و زورخانه هژبر از جمله زورخانه‌هایی است که سازمان زیباسازی کار بازسازی آنها را از مدت‌ها پیش در دستور کار خود قرارداده و آماده سازی آنها به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود.

حجت الله ملاصالحی، رئیس سازمان زیباسازی تهران با تاکید بر اینکه این سازمان در راستای توسعه ورزش‌های باستانی و آشنایی نسل جوان با آیین‌های پهلوانی، زورخانه‌های پایتخت را احیاء و بهسازی کرده، می‌گوید: زورخانه‌‌ها افزون بر اینکه مکانی برای احیای آیین پهلوانی هستند جزو بناهای تاریخی با معماری منحصر به فرد به شمار می‌روند که درصورت بازسازی می‌توانند هویت دیرینه تهران قدیم را صیانت کنند. با همین رویکرد و بازشناسی هویت کلانشهر تهران سازمان زیباسازی شهر تهران با اختصاص اعتبار از سوی اعضای کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی محترم شهر تهران اقدام به بازسازی زورخانه‌ها کرده است.

به گفته او احیاء و بازسازی دوباره زورخانه‌ها می‌تواند شرایط مناسبی برای ارتقای این ورزش باستانی به وجود آورد. این در حالی است که پیشتر بسیاری از این بناها وضعیت مناسبی نداشتند و هویت این ورزش به مرور زمان رنگ باخته و ارکان و اصول اولیه آن به تدریج از یاد و خاطر ورزشکاران ایرانی زدوده شده بود. با این حال اقدام سازمان زیباسازی شهر تهران به منظور سا‌ماندهی زورخانه‌ها جریان تدریجی فراموشی آیین پهلوانی را متوقف می‌سازد.

3 میلیارد و 800 میلیون تومان برای بازسازی زورخانه‌های تاریخی پایتخت به منظور احیای دوباره سنت و آیین رو به زوال ورزش‌های پهلوانی از سوی سازمان زیباسازی شهر تهران اختصاص داده شده و مدیر عامل سازمان زیباسازی شهر تهران بودجه‌ای که امسال فدراسیون ورزش‌های باستانی برای احیای زورخانه‌ها اختصاص داده‌اند را تنها در حدود 11 میلیون تومان اعلام می‌کند؛ این در حالی است که سازمان زیباسازی 3 میلیارد و 800 میلیون تومان برای بازسازی این زورخانه‌ها در نظر گرفته‌است و قرار است عملیات بازسازی این بناها تا آخر سال 87 به اتمام برسد.

ایران از نقطه نظر گردشگری دارای جاذبه‌های انسان ساخت نیست، بنابراین باید علاوه بر فرهنگ و طبیعتی که وجود دارد، روی ویژگی‌هایی تمرکز کرد که گردشگران طعم آنها را فقط در ایران خواهند چشید. اگر یک اروپایی قبل از آمدن به ایران به مراکش و  اردن سفر کرده باشد، حتی دیدار از کویر هم برایش خیلی جذاب نیست. بنابراین، دفاتر خدمات مسافرتی می‌توانند روی این موضوع متمرکز شوند که ویژگی‌ها و دیدنی‌هایی از ایران را مد نظر قرار دهند و روی آن تبلیغ کنند که گردشگر در هیچ کجای دیگر آنها را تجربه نخواهد کرد.